(…) esencja myślenia wstecz polega na tym, abyśmy wiedzieli jakie są nasze cele i jak powinna wyglądać lekcja przeprowadzona z sukcesem, zanim zaczniemy ją planować. – John Hattie
Zależy nam, by zajęcia w naszej szkole prowadzone były w sposób urozmaicony i ciekawy dla naszych odbiorców oraz, by były dobrze spędzonym czasem także dla nas jako nauczycieli. Jednakże to, że zajęcia były udane (słuchacze uznali je za „fajne”), nie oznacza, że były to zajęcia efektywne. Pozytywny odbiór zajęć to bowiem dopiero pierwszy poziom efektywności szkolenia wg Kirkpatricka. Co zatem zrobić, by zajęcia były efektywne? Poniżej kilka wskazówek:
Planuj od celu (czyli wstecz)
Jak pisał John Hattie, „(…) esencja myślenia wstecz polega na tym, abyśmy wiedzieli jakie są nasze cele i jak powinna wyglądać lekcja przeprowadzona z sukcesem, zanim zaczniemy ją planować” . Innymi słowy, pomyślmy najpierw jakie cele edukacyjne ma nasza lekcja, czyli jaka dokładnie wiedza ma przybyć naszym uczniom po jej zakończeniu. Po drugie, pomyślmy konkretnie, jaki materiał językowy będzie ćwiczony podczas zajęć, a dokładniej, jakie wyrazy i jakie struktury gramatyczne zostaną użyte, by osiągnąć założony przez nas cel.
Przykład dobrze sformułowanego celu (możemy zacząć od: po lekcji uczniowie będą w stanie…):
- Zbudować trzy poprawne zdania, w których opiszą charakter swój i innych
- Przykład materiału językowego do w/w celu:
- Słownictwo związane z cechami charakteru
- Poprawne formy czasownika „być”
Pamiętajmy, że „ćwiczenie czasu Present Continuous” nie jest celem edukacyjnym zajęć. Celem są zatem wyszczególnione umiejętności, które uczniowie nabędą po lekcji lub przećwiczą podczas lekcji.
Pomyśl, jak zmaksymalizować potencjał uwagi ucznia
Jak zapewne wiesz,na początku zajęć poziom uwagi i skupienia jest najwyższy. Dlatego też, wykorzystując ten potencjał, warto, byśmy wówczas:
- Powtórzyli materiał z poprzednich zajęć, by go utrwalić
- Przedstawili cel edukacyjny zajęć
Następnie, kiedy poziom energii spada ,możemy zastosować dwa podejścia:
- Zaakceptować sytuację i na ten czas zaplanować zadanie, które nie wymaga aż takiego zaagażowania uczniów jak na początku zajęć- np. sprawdzić pracę domową
- „wypłaszczyć” krzywą uwagi – czyli wciąż starać się, by zadania były angażujące dla słuchaczy np. robiąc energizera, by podnieść poziom uwagi
Pod koniec zajęć, uwaga słuchaczy ponownie rośnie. Warto, byśmy wtedy:
- Wykonali ćwiczenie, które utrwali materiał językowy z zajęć
- Podsumowali zajęcia (w odniesieniu do celów)
- Zapytali uczniów o feedback (i sprawdzili, czy są gotowi na kolejną porcję materiału na kolejnych zajęciach)
Odpowiednio rozłożone akcenty podczas lekcji pozwalają na lepsze dopasowanie zadań do okienek uwagi słuchaczy. A tam gdzie jest uwaga, tam łatwiej o solidną pracę. Na tak obranej drodze już tylko krok dzieli nas od realizacji celu zajęć.
PS. Dziękuję Ewie Soleckiej za materiały i inspirację do tego wpisu oraz za to, że podzieliła się ze mną swoją wiedzą na temat planowania wstecz 🙂
